Ghé thăm một khu vườn phương Nam với những ranh giới xanh mềm mại

24-06-2023

Trên đường quê quanh co ở tỉnh Tiền Giang, không gian sống của gia đình họ Phan hiện ra với những cột mốc duyên dáng: một chiếc cổng màu hồng nổi bật, hàng giậu xanh mướt và hai cây me cổ thụ. Tất cả tạo ra một tổng thể mời gọi, báo ta biết rằng ta sắp sửa ghé thăm một khu vườn điển hình của phương Nam.

Trong bối cảnh không gian nông thôn ngày càng trở nên rời rạc với những phần xen kẽ giữa hệ thống nhà gỗ cũ với những mảnh bê tông hóa, thì những hàng rào cây xanh như ở nhà cổ họ Phan cho khách những cảm giác thanh bình và nhẹ nhàng rất khác với những tường chắn và rào che. Không như những hàng rào xi măng vốn được xây lên để bảo vệ và phân cách, hàng giậu nhẹ nhàng mọc lên chỉ để báo hiệu không gian riêng tư. Thay vì chia cắt tầm nhìn thành từng khu vực nhỏ như các bức tường, thì những hàng giậu vắt qua quang cảnh lại tạo nên kết nối mềm mại giữa bên trong với bên ngoài. Sự hiện diện của những hàng giậu xanh vừa đủ tạo nên dấu hiệu về chốn riêng tư của cá nhân, vừa lại mời gọi và thân thiện cho phép bất kỳ ai ngắm nhìn vẻ xinh xắn của những ngôi nhà đằng sau.

Trong phong cảnh mà TMKT chia sẻ ta thấy hai cây me lớn hẳn đã được trồng từ những ngày xây dựng ngôi nhà, nay chúng đã già và vẫn được tự do vươn nhánh che bóng khắp xung quanh. Những cành cây ấy sẽ đan vào ký ức những ai thấy chúng để trở thành dấu mốc của không- thời gian, chúng trở thành những dư cảm đo đếm quãng thời gian gia đình và thế hệ cũng như một điểm mốc trong ký ức về quê hương.

Chiếc cổng khẽ mở ra con đường vào nhà được làm từ gỗ, đến nay nó vẫn giữ được cấu trúc khung gỗ với các chạm khắc theo đề tài hoa lá và chim chóc. Phía bên trên treo hai chữ “Đại Tân” (khách lớn, khách quý). Sau này người ta đã bổ sung thêm những chiếc cột xung quanh, trang trí bằng những viên gạch men Nhật đa sắc. Sự kết hợp giữa cấu trúc gỗ truyền thống và vật liệu hiện đại cũng được áp dụng cho ngôi nhà.

Với quỹ đất lớn, những khu vườn phương Nam thường kéo dài đến khuất tầm mắt, với vườn cây ăn trái, ao cá và đồng ruộng. Những mảnh vườn thường không có rào chắn rõ ràng, vườn nhà này nối tiếp với vườn nhà kia, thường chúng còn được kết nối với nhau bằng hệ thống mương nước giúp phân phối nguồn nước tưới đi khắp khu vực.

Sự sắp xếp liên tục như thế tạo ra môi trường sống và canh tác được điều tiết nhịp nhàng, cho phép không gian sống của con người kết nối hài hòa với nhịp điệu của thiên nhiên rộng lớn hơn vẫn bao trùm không gian sống của con người. Nhưng ngày nay các tính chất liên tục và sự điều hòa như thế có xu hướng mất đi bởi sự gia tăng của các cấu trúc bê tông đang dần được ưa chuộng, nói theo cách này thì lựa chọn bê tông hóa đang trở thành xu hướng chi phối quang cảnh của nông thôn…

Hình ảnh: Duy Linh

Bài viết liên quan

Ngôi nhà là một minh chứng cho giai đoạn giao lưu Pháp Việt ở đầu thế kỷ 20, khi những ảnh hưởng từ Pháp song hành cùng truyền thống trang trí của Việt Nam trong cùng một không gian.

Vĩnh Long là một đô thị có lịch sử lâu dài ở vùng trung tâm đồng bằng. Tại đây nhiều cộng đồng cư dân với nhiều lớp văn hoá đã cùng sinh sống và tương tác suốt các giai đoạn lịch sử của vùng đất.

Quay lại trang chính